Gerrit Achterberg 1905-1962

De vraag in hoeverre leven en werk van kunstenaars met elkaar verknoopt zijn, is een probleem dat bij een avond over Gerrit Achterberg zeker aan de orde komt. Het signaleren van een kwestie betekent nog niet het oplossen ervan, het maakt deze hooguit meer complex. Zeker is dat de schrijver Achterberg gezegend was met een geweldig talent. Getalenteerde dichters zijn er trouwens veel in Nederland.

 

Een groot en begenadigd dichter was hij zeker, wat niet inhoudt dat de demonen van het kwaad aan hem voorbij zijn gegaan. Dichterschap is geen garantie voor stabiliteit. Schrijvers als Arends, Loesberg, Biesheuvel, De Mérode en Vestdijk hebben deze helse kwelgeesten aan den lijve ondervonden, waarbij Gerrit Achterberg zelfs de hand sloeg aan de vrouw die hij begeerde. Met de kennis van nu zouden we hem bipolair hebben genoemd. Van 1937 - 1943 was hij opgenomen in verscheidene psychiatrische inrichtingen. Pas toen antipsychotica in de therapieën konden worden gebruikt, kon Achterberg zijn tbs-veroordeling verder buiten de inrichting ondergaan. Later heeft men letterkundigen en redacties wel het verwijt gemaakt dat de beoordeling van Achterberg tekort is geschoten omdat zijn misdaden werden verdonkeremaand, versluierd of zelfs ontkend, waarmee we weer terug zijn bij mijn openingszin.