De psychiatrie in 50 jaar

Er is de voorbije 50 jaar enorm veel veranderd in de psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg, hoe kan het ook anders. Echter, van revolutionaire veranderingen, of van bijzondere ontdekkingen is eigenlijk geen sprake. Zo gebruiken we in feite al 50 jaar vergelijkbare medicatie; een werkelijk nieuw medicament is niet ontdekt. En toch is er veel veranderd.

Toen ik in Veldwijk begon waren er 5 opnameafdelingen met elk een aantal separeercellen, die ook altijd bezet waren, soms langdurig. Dat is niet meer, er is nog maar één opnameafdeling voor volwassenen, en separeren doen we niet meer, of hooguit voor ‘even’. Inmiddels zijn sommige GGZ instellingen separeervrij. Dat is een enorme verandering en verbetering!

Een belangrijke verandering is ook dat we anders naar ziekte en gezondheid zijn gaan kijken; dat geldt voor de hele geneeskunde. Leefstijl is ook in de psychiatrie erg belangrijk geworden, maar wat meer is: het helpt ook, het draagt bij aan verbetering en herstel.

Wat betreft de kijk op gezondheid, we gaan minder uit van klachten en meer van krachten. Dat moet ook wel, want we hebben veel meer te maken met chronische ziekten. Dat is aan de ene kant wel een verbetering, mensen gaan niet zo snel meer dood aan een ziekte, maar anderzijds betekent het dat er veel meer mensen zijn met een aandoening die niet over gaat.

Dat laatste raakt ook aan zingeving en spiritualiteit. Het is inmiddels wel duidelijk dat zingeving en spiritualiteit ook een rol spelen in leefstijl, positieve gezondheid en een bron zijn van die krachten, die aangeboord kunnen worden in het omgaan met klachten. Daar was 50 jaar geleden geen denken aan. Dus ook dat is een belangrijke verandering!